ΠΑΛΙΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ: Νέοι πειραματισμοί και πρόχειρες λύσεις οδηγούν σε νέα αδιέξοδα και σπατάλες.

(Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Parallaxi - Τεύχος Μαρτίου 2015/ No 200)  

  Η σημερινή κατάσταση στην παλιά παραλία της Θεσσαλονίκης μπορεί να περιγραφεί με λίγες λέξεις: είναι απλά ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΗ και ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ για τους πεζούς και τους ποδηλάτες και ΕΧΕΙ ΠΑΨΕΙ ΠΡΟ ΠΟΛΛΟΥ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΧΩΡΟ ΑΝΑΨΥΧΗΣ των πολιτών.

  Οποιοσδήποτε εισέρχεται «στη στενωπό» της παλιάς παραλίας αντιμετωπίζει ακραίες καταστάσεις:

- ένα πεζοδρόμιο όπου η διέλευση είναι αδύνατη λόγω διαφόρων εμποδίων  

- μία αχρηστευμένη λωρίδα κυκλοφορίας της οδού Νίκης, από σταθμευμένα οχήματα «εξυπηρέτησης των καταστημάτων»

 - έναν ποδηλατόδρομο σχεδόν σε επαφή με τα διερχόμενα οχήματα, προφανώς για ριψοκίνδυνους ποδηλάτες

-  έναν διάδρομο πλάτους τριών μέτρων (που σε πολλά σημεία του μειώνεται στο 1,5 μέτρο λόγω της ύπαρξης των μικρών αποβαθρών) για φανατικούς πεζούς που αγνοούν το απρόοπτο ενδεχόμενο μιας πτώσης στη θάλασσα.

  Το ιστορικό της παλιάς παραλίας παραπέμπει σε περιστατικό βαρύ και ανίατο. Δαπανηρό και στάσιμο. Εδώ και 100 χρόνια διατηρεί το ίδιο πλάτος (των 20 μέτρων) όπως το παρέλαβε ο Εμπράρ από την Οθωμανική Διοίκηση και το παρέδωσε, παρόλο που κατά τον επανασχεδιασμό της πόλης μετά την πυρκαγιά του 1917, πρότεινε την επέκταση του πλάτους της στα 40 μέτρα, πράγμα που για κακή μας τύχη δεν υλοποιήθηκε ποτέ για λόγους οικονομικούς.

  Τα μέχρι σήμερα «γιατροσόφια» είναι πολλά: από μεγαλόπνοες αστικές αναπτύξεις μεγάλης κλίμακας συνοδευόμενες από μεγάλου πλάτους μπαζώματα, μέχρι υποθαλάσσιες αρτηρίες συνδυασμένες με υπόγεια παρκινγκ χιλιάδων θέσεων, που όμως δεν κατάφεραν να γιατρέψουν τον ασθενή.

  Η θεραπεία όμως εκτός από ακατάλληλη, ήταν και πολύ δαπανηρή. Αλλεπάλληλοι Αρχιτεκτονικοί Διαγωνισμοί με εξαγορές μελετών που πετάχτηκαν στα σκουπίδια, δαπανηρές εργολαβίες όπου οι ανάδοχοι διεκδικούν τεράστιες αποζημιώσεις, χωρίς να κατασκευαστεί τίποτα. Διερωτήθηκε ποτέ κανείς πόσο έχει επιβαρυνθεί το Ελληνικό Δημόσιο?

  Και γιατί αντιδρά ο ασθενής σε όλες τις προτεινόμενες θεραπείες? Γιατί δεν θέλει «να του αλλάξουν τα φώτα». Αν είναι να καταστρέψουμε το χαρακτήρα και τη μορφή της παραλίας με απαράδεκτες επεμβάσεις, καλύτερα να παραμείνει όπως είναι «να έχουμε να τη θυμόμαστε», όπως την παραλάβαμε εδώ και πολλά χρόνια από τους γονείς μας, σαν ένα από τα στοιχεία ταυτότητας της πόλης (όπως ο Λευκός Πύργος, η πλατεία Αριστοτέλους κλπ).

  Γι αυτό και το πρόβλημα «παλιά παραλία» δεν τολμάει να το ακουμπήσει κανείς. Γι αυτό και προτείνονται λύσεις που στοχεύουν πρωτίστως στην ικανοποίηση του κοινού αισθήματος των πολιτών σχετικά με τη διατήρηση του χαρακτήρα της παραλίας και δευτερευόντως σε μία σοβαρή λύση.

  Όπως για παράδειγμα ο κυοφορούμενος νέος Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός προσπαθεί να παρουσιάσει την προτεινόμενη διαπλάτυνση της παλιάς παραλίας σαν «δημιουργία ενός εξώστη κοινωνικής επαφής των πολιτών με τη θάλασσα» που θα υλοποιηθεί «με την κατασκευή ενός ελαφρού μεταλλικού καταστρώματος με επένδυση ξυλείας και πλάτος 10-15 μέτρων». Πράγμα που σημαίνει «ας το φτιάξουμε τώρα για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα και αν δεν μας αρέσει στο μέλλον μπορούμε να το ξηλώσουμε και να το πετάξουμε μαζί με τα χρήματα που δαπανήθηκαν, αφού πρόκειται για μη μόνιμη κατασκευή». Άλλωστε πως μπορεί ένας Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός να δεσμεύει τους μελετητές ως προς την επιλογή των υλικών που θα χρησιμοποιηθούν για τη μικρή αυτή διαπλάτυνση, αν θα έχει μόνιμο ή πρόχειρο χαρακτήρα και τέλος ποιος διασφαλίζει ότι με το ζητούμενο τρόπο κατασκευής δεν θα αλλοιωθεί ο χαρακτήρας της παλιάς παραλίας? (σκεφτείτε για παράδειγμα πώς θα φαίνεται το μέτωπο της παραλίας με όλες αυτές τις σιδεροκατασκευές από κάποιον που το αντικρίζει από τη θάλασσα..)

  Σήμερα μετά από τις παλινωδίες και τους προβληματισμούς τόσων πολλών ετών, έχουν καταγραφεί και αναλυθεί όλα τα δεδομένα. Όπως ακριβώς και η βούληση της πλειονότητας των πολιτών που δυσανασχετεί για την υφιστάμενη κατάσταση και απαιτεί την εξεύρεση λύσεων.

  Πιστεύω ότι όλοι οι φορείς της πόλης, μέσα από μία Δημόσια Διαβούλευση, μπορούν σήμερα να συμφωνήσουν στην μοναδική ίσως αποδεκτή λύση που ικανοποιεί το αίσθημα των πολιτών, δηλαδή:

μία μικρή διαπλάτυνση της παλιάς παραλίας (με το απολύτως αναγκαίο πλάτος) μόνιμου χαρακτήρα, που θα ενσωματώνει και τους μελλοντικούς σταθμούς επιβίβασης της θαλάσσιας συγκοινωνίας και θα διατηρεί τα σημερινά κυκλοφοριακά δεδομένα.

  Ας προχωρήσουμε λοιπόν σε έναν Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό στον οποίο θα προκριθεί εκείνη η μελέτη που θα καταφέρει να επιτύχει τη διατήρηση του σημερινού χαρακτήρα και φυσιογνωμίας της παραλίας στο μέγιστο δυνατό βαθμό. 

Parallaxi Magazine: http://issuu.com/parallaxi/docs/200is/19?e=2380515/11660662 

Λέξεις: Βικτώρια Γκανίλα
Φωτογραφίες: Βικτώρια Γκανίλα