 |
| "Αρχή οδοιπορικού δυτικού τμήματος του ΘΜΘ" |
Είναι εύλογες οι ενστάσεις που προβάλλονται για τις δυνατότητες πραγματοποίησης ενός έργου τόσο μεγάλης
κλίμακας, όπως «η ανάδειξη του θαλάσσιου μετώπου της Θεσ/νικης» και μάλιστα υπό τις
σημερινές αντίξοες οικονομικές συνθήκες. Ακόμη και ο προβληματισμός
για τη χρησιμότητα του έργου, τις δυνατότητες εξεύρεσης πόρων αλλά και τις προϋποθέσεις
για την πραγματοποίησή του.
Θα επιχειρήσουμε λοιπόν μια
διερεύνηση των θετικών παραγόντων που συνηγορούν στην πραγματοποίησή του:
- είναι γνωστό ότι ο χρόνος
ωρίμανσης ενός έργου (από τη σύλληψη της ιδέας μέχρι την
ολοκλήρωση του) είναι μεγάλος. Συνεπώς δεν πρέπει να μιλάμε για ένα έργο που πρόκειται να υλοποιηθεί αύριο.
- λόγω των γεωμετρικών χαρακτηριστικών του (μεγάλο μήκος
– μικρό πλάτος), αποτελεί στην πράξη ένα εκτεταμένο μέτωπο και όχι μια
διακεκριμένη περιοχή που παρά τα προβλήματα ασυνέχειας - δεν έχει αποκοπεί από το αστικό ιστό,
εξαιτίας των κυκλοφοριακών αξόνων που υπάρχουν.
- με την ένταξή του, δεν θα επιβαρύνει τον αστικό ιστό
της πόλης, ιδιαίτερα μάλιστα αν αποτραπούν αστικές αναπτύξεις (κυρίως στις
περιοχές που παρουσιάζουν μεγάλο επιχειρηματικό ενδιαφέρον). Αντίθετα θα
προσθέσει στην πόλη μεγάλης έκτασης ελεύθερους χώρους με αποτέλεσμα την
ανατροπή σε μεγάλο βαθμό της αναλογίας ελεύθερων/δομημένων χώρων.
- με τις προϋποθέσεις αυτές κρίνεται θετικός ο ρόλος του
ευρύτερου Πολεοδομικού σχεδιασμού στην επιχειρούμενη ανάπλαση, αλλά και αντίστροφα
η ένταξη της ανάπλασης σ’ αυτόν.
- στα θετικά προσμετράται και η ύπαρξη πολλών μικρών
περιοχών εντός του μετώπου, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και διαφορετικά επίπεδα
αστικότητας, γεγονός που προσφέρει μεγάλες δυνατότητες αρχιτεκτονικών
επεμβάσεων.
- κατά μήκος του
μετώπου υπάρχουν πολλοί εγκαταλελειμμένοι Δημόσιοι χώροι, που αποκλείουν σε
πολλά σημεία την πρόσβαση σ’ αυτό. Η ένταξή τους θα συμβάλει στην εξυγίανση και
στην προστασία τους από καταπατήσεις. Επίσης η ένταξη Δημόσιων χώρων με
εμπορικό ενδιαφέρον δεν αποκλείει και την άσκηση αστικών αναπτύξεων εκ μέρους
του Δημοσίου και των ιδιωτών, πάντα όμως στον επιτρεπτό βαθμό, στη λογική της
απόδοσης του ενιαίου μετώπου ελεύθερου στους πολίτες και με την αυτονόητη
υποχρέωση να εντάσσονται στο γενικό χωροταξικό σχέδιο της πόλης.
- η ανάδειξη του Δυτικού τμήματος του μετώπου αποτελεί τη
ΧΡΥΣΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ, όχι μόνο λόγω της εξυγίανσης των περιοχών και της
ανάκτησης του ανύπαρκτου θαλάσσιου μετώπου της Δυτικής πόλης αλλά και επειδή η
προσπάθεια αυτή θα αποτελέσει ένα μεγάλο πρώτο βήμα για την απορρύπανση του Θερμαϊκού.
Αλλά και η αποκατάσταση της διαδρομής λιμάνι Θες/νίκης – λιμνοθάλασσα
Καλοχωρίου – εκβολές Γαλλικού ποταμού.
– δέλτα Άξιου ποταμού (μήκους 28 χλμ), θα συνδέσει σε πολύ μικρό χρόνο την πόλη με την προστατευόμενη περιοχή του Δέλτα του Άξιου που παρουσιάζει τεράστιο τουριστικό, ψυχαγωγικό και οικολογικό ενδιαφέρον.
– δέλτα Άξιου ποταμού (μήκους 28 χλμ), θα συνδέσει σε πολύ μικρό χρόνο την πόλη με την προστατευόμενη περιοχή του Δέλτα του Άξιου που παρουσιάζει τεράστιο τουριστικό, ψυχαγωγικό και οικολογικό ενδιαφέρον.
- το ιδιοκτησιακό καθεστώς είναι εξαιρετικά ευνοϊκό,
καθώς κατά μήκος του μετώπου υπάρχουν πολλές και μεγάλες εκτάσεις του Δημοσίου, γεγονός που μπορεί να μειώσει εξαιρετικά το
κόστος των απαλλοτριώσεων, αλλά και να αποτρέψει ιδιωτικές αναπτύξεις μεγάλης
κλίμακας που θα είχαν σαν αποτέλεσμα την αλλοίωση του ήπιου χαρακτήρα της
ανάπλασης.
- σχετικά με τις ενστάσεις ως προς το μέγεθος των τεχνικών
έργων (μήκος 54 χλμ), πρέπει να παρατηρήσουμε ότι υπάρχουν μεγάλα τμήματα που
είναι ήδη διαμορφωμένα. Το κεντρικό τμήμα (Δήμος Θεσ/νικης) είναι σχεδόν πλήρως
διαμορφωμένο, όπως και το μεγαλύτερο τμήμα του μετώπου του Δήμου Καλαμαριάς.
Στο δυτικό μέτωπο η διαδρομή από τα όρια των Δήμων Αμπελοκήπων – Δέλτα μέχρι το
Δέλτα Άξιου (μήκους 27 χλμ) είναι πλήρης διαμορφωμένη και απαιτεί μικρές
παρεμβάσεις, όπως συντηρήσεις και ενίσχυση μικρού αριθμού τεχνικών έργων
(άλλωστε πρόκειται για τμήμα εντός προστατευμένων περιοχών). Αλλά και ένα
μεγάλο τμήμα του μετώπου του Δήμου Θερμαϊκού είναι διαμορφωμένο και
διαθέτει κυκλοφοριακή σύνδεση.
- τέλος, δεν πρέπει να αγνοηθεί η προστιθέμενη αξία στην
πόλη, από τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, αύξηση του τουρισμού κλπ.
 |
| "100 μέτρα δυτικά του Λιμανιού Θεσσαλονίκης... " |
Βεβαίως υπάρχει
και ο αντίλογος και θα πρέπει να διερευνήσουμε
τους αρνητικούς παράγοντες, όπως:
- ο μεγάλος αριθμός των εμπλεκόμενων φορέων (επτά Δήμοι,
ΟΡΘΕ, ΟΛΘ, Περιφέρεια ΚΜ, κλπ) μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα συνεννόησης
και συνεργασίας.
- απαιτείται η εκτέλεση τεχνικών έργων εξυγίανσης και
σταθεροποίησης των εδαφών, διευθέτησης των δέλτα εκβολής των ποταμών κλπ, με
μηδενική σχεδόν οικονομική ανταπόδοση. Τα έργα αυτά όμως είναι απαραίτητα «για
την υγεία ολόκληρης της πόλης και ιδιαίτερα του Θερμαϊκού που αποτελεί ένα
κλειστό οικοσύστημα με κύριες πηγές ρύπανσης που προέρχονται από το Δυτικό
τμήμα»
- η τάση στο παρελθόν για άσκηση επιχειρηματικής
πολιτικής εκ μέρους του Δημοσίου στις εκτάσεις που περιλαμβάνονται στο μέτωπο
και παρουσιάζουν εμπορικό ενδιαφέρον, αλλά και η σημερινή προσπάθεια εκποίησης
Δημόσιων χώρων μέσω του ΤΑΙΠΕΔ για παρόμοιους σκοπούς, είναι προφανές ότι οδηγούν
στην ακύρωση του έργου, αν και παρόμοιες προσπάθειες στο παρελθόν ακυρώθηκαν
στην πράξη λόγω των αντιδράσεων των τοπικών κοινωνιών που επιθυμούν ήπιες
παρεμβάσεις και την απόδοση των ελεύθερων χώρων στο κοινωνικό σύνολο.
- η ανυπαρξία ενός φορέα διαχείρισης του έργου, που
πρέπει να δημιουργηθεί εξ αρχής, με τη σύμφωνη γνώμη των εμπλεκόμενων φορέων
και με αρμοδιότητες και χαρακτηριστικά που θα καθορισθούν εκ των προτέρων.
 |
| "Διάδρομος σύνδεσης του ΘΜΘ με το Καλοχώρι για πεζούς και ποδηλάτες" |
Οι δυνατότητες
της επιτυχούς διεκπεραίωσης του έργου της «ανάδειξης του ΘΜΘ» από τη σύλληψη
και το σχεδιασμό μέχρι την πραγματοποίηση και τη διαχείρισή του, είναι φανερό
ότι εξαρτώνται από την αποτελεσματικότητα του σχετικού φορέα διαχείρισης, του
οποίου θα πρέπει να προκαθορίσουμε τη μορφή, το χαρακτήρα και τη βιωσιμότητά
του. Για να υπάρξει ένας ουσιώδης και αποτελεσματικός φορέας
διαχείρισης, πρέπει να εντοπισθούν οι
μορφές διακυβέρνησης και οι μορφές λήψης αποφάσεων.
Αν και, στο
πλαίσιο άσκησης της σύγχρονης αναπτυξιακής πολιτικής είναι σύνηθες να λαμβάνονται και να
επιβάλλονται «εκ των άνωθεν» οι αποφάσεις ερήμην των ενδιαφερομένων, εν τούτοις
δεν είναι καθόλου αυτονόητο να λαμβάνονται ερήμην των πολιτών, των φορέων, των
επενδυτών, κλπ οι σχετικές αποφάσεις. Άλλωστε η τακτική αυτή – όπου κι αν
εφαρμόστηκε στη χώρα – είχε ως αποτέλεσμα την ακύρωση των έργων.
Πρέπει ακόμα να
προσδιορισθεί ο μηχανισμός και ο βαθμός συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα, οι
μορφές συνεργασίας, αλλά και ο τρόπος ελέγχου από την τοπική και κεντρική
αυτοδιοίκηση.Η μορφή λειτουργίας του φορέα πρέπει να είναι μόνιμη (και
μετά την πραγματοποίηση της ανάπλασης) με κύριες αρμοδιότητες τον έλεγχο και
την αποτροπή της μελλοντικής ρύπανσης, της παρακολούθησης των φυσικών
διεργασιών και μεταβολών και της άρσης των αστοχιών που μπορεί να προέλθουν από
τη μεταβλητότητα των φυσικών φαινομένων.
Τέλος, θα πρέπει
να καθοριστεί και το θεσμικό πλαίσιο σχετικά με τις πιθανές συνεργασίες με
μεγάλα κοινωφελή ιδρύματα, την εξεύρεση πόρων από δωρεές, τις δυνατότητες
ένταξης στα κοινοτικά προγράμματα κλπ.
 |
| Σταθμός οικίσκων μυδοπαραγωγών Χαλάστρας |
